Nýverið fékk Þingeyjarsveit afhenta veglegan setbekk að gjöf til minningar um Sigurð Jónsson í Ystafelli og sundafrek hans.
Bekkurinn er gjöf frá afkomendum Sigurðar Þingeyings og var hann settur niður við sundlaugina á Laugum enda er staðurinn táknrænn því á Laugum byrjaði ævintýrið. Sigurður var um áratugaskeið einn besti sundmaður landsins og var fyrsti sundsigur hans á drengjamóti sem haldið var í Tjörninni á Laugum árið 1937. Næstu ár þar á eftir tók við meiri og harðari keppni bæði innan lands og utan og keppti Sigurður meðal annars á Ólympíuleikunum í London árið 1948. Sigurður var alla tíð trúr uppruna sínum og keppti alltaf innanlands undir merkjum HSÞ. Þetta segir á vefsíðu Þingeyjarsveitar
Hér að neðan má svo lesa ávarp Benedikt Sigurðarsonar sem flutt var við afhendingu gjafarinnar, þar sem fari var yfir lífshlaup Sigurðar.
„Kæra fjölskylda og afkomendahópur Sigurðar Þingeyings – og aðrir viðstaddir, . . .
. . við erum stödd hér á Laugum í Reykjadal . . til að fagna 100 ára afmæli Sigurðar Jónssonar – – sem fæddur var í Yztafelli 23. júlí 1924. Við erum í leiðinni að heiðra Ólympíuævintýri sveitastráks sem varla er hægt að segja að hafi komist í almennilega sundlaug fyrr en eftir að hann varð tvítugur.
Siggi – var nærri miðju systkinahópsins í Felli þar sem fjölskyldan bjó – en þegar hann var 11 ára tók faðir hans við skólastjórastöðu Alþýðuskólans á Reykjum í Hrútafirði sem hann gengdi í tvö ár. Fjölskyldan fór öll vestur að Reykjum seinni veturinn – og þar mun Sigurður hafa lært að synda.
Þegar Reykjadvölinni lauk – virðast þau hjón Helga og Jón hafa gert það endanlega upp við sig að festa sig við búskapinn í Yztafelli; – sambúskap með Marteini var slitið – jörðinni skipt milli bræðra og hjónin reistu íbúðarhús það sem enn stendur. Siggi – snemma stór og sterkur – gekk til steypuverka við húsbygginguna – gekk til sláttar – og yfirleitt allra verkefna á móti fullorðnum – frá því fyrir fermingu.
Hann keppti fyrst á drengjamóti á Laugum 1937 – – og þótt hann hefði enga æfinga-aðstöðu þá var hann keppandi á fyrir hönd HSÞ (Héraðssambands Þingeyinga) á Landsmóti Ungmennafélaganna – – á Hvanneyri í Borgarfirði 1943 – – en þar var synt í „torfhlöðnum drullupolli – – með engri upphitun“ að hans eigin sögn.
Hann fékk að fara á Laugaskóla – átján ára – – og þaðan útskrifaðist hann úr „Eldri deild“ vorið 1944. Siggi var svo stálheppinn að kynnast á Laugum Þorgeiri Sveinbjarnarsyni sem var íþóttakennari – sundið lá vel fyrir honum – – og gamla 11 m sundlaugin í kjallara skólahússins var fljótt frekar stutt . . fyrir næstum tveggja metra manninn.
Þess vegna segja sögur – sannar og ýktar – frá því að sundmaðurinn hávaxni – „með dökka hárið og alvarlega svipinn“ – tók að æfa sig í Tjörninni – – og gekk svo langt að synda þar undir ís og innan um jaka – – jafnvel í krapi sem síðan fraus og sást þá slóð hetjunnar í ísnum dögum saman – meira að segja úr gluggunum á kvennavistinni í Gamla-skóla.
Siggi lauk skólavist á Laugum 1944, tvítugur að aldri – og fór til Reykjavíkur um áramótin á eftir – – vann sem „gervismiður“ við að byggja blokk í Eskihlíðinni . . og bjó um tíma á byggingarstaðnum – óupphituðum.
Hann var hins vegar svo heppinn að Þorgeir Sveinbjarnarson – gamli kennarinn hans frá Laugum – var þá orðinn Sundhallarstjóri í Reykjavík – – Þorgeir réði Sigga í vinnu í Sundhöllinni – – og til að tryggja honum möguleika á æfingatímum þá fékk hann lykil að Höllinni – – og synti alvöru-æfingar – stundum bæði fyrir og eftir vaktir.
Á landsmóti UMFÍ á Laugum 1946 – var keppt í Tjörninni – og þar var Siggi á heimavelli – sigursælastur allra.
Næsta árið var farið að bollaleggja um undirbúning fyrir Ólympíleika í London 1948 – – þá var orðinn til nokkuð snarpur hópur ungra sundmanna í Reykjavík – sem Siggi keppti við og keppti með – – Norðurlandamót og Evrópumeistaramót . . . meðal annars í Monaco 1947.
Siggi hafði ekki aðgang að 50 m sundlaug á Reykjavíkursvæðinu – en keppni Evrópumeistara og Ólympíuleika fór fram í 50m laugum – – þá var það aftur Þorgeir Sveinbjarnarson sem hlutaðist til um að Siggi fengi vinnu við sundkennslu í Laugarskarðs-laug við Hveragerði – sem er 50 m laug. Þar kenndi hann hópum barna – og náði að æfa sig samhliða – til að stilla sinn takt í sundin,
200 m bringusund – var hans sund.
Hann var í fyrsta stóra keppendahópi Íslands á Ólympíuleikum eftir Seinni heimstyrjöld í London 1948. Keppnislaugin stendur þar enn – við Chrystal Palace . . og undirritaður var svo heppinn að fá að fara þar i sund – meðan Ólympíukeppendur Íslands á leið til Sydney árið 2000 tóku létta æfingu meðan beðið var eftir flugi.
Siggi var fyrstur íslenskra sundmanna til að komast áfram í milliriðla í einstaklingskeppni Ólympíuleika – -og hann var sá eini sem komst áfram á hreinu bringusundi 1948 – – hinir syntu allir flugsund en þá hafði flugsundið fram að því verið viðurkennt sem lögmætt bringusund . . . en varð frá þeim leikum aðskilin grein á heimsvísu.
Siggi keppti áfram á alþjóðavettvangi árin 1949 og 1950 til 1951 – samhliða námi í Ingimarsskóla og Íþróttakennaraskólanum – þaðan sem hann útskrifaðist vorið 1951. Siggi mætti á stofnfund Sundsambands Íslands árið 1951 fyrirr hönd Hérðassambands Þingeyinga.
Siggi keppti alla tíð fyrir Héraðssamband Þingeyinga – HSÞ – og naut þess að vera virkur félagi í Þingeyingafélaginu og Þingeyingakórnum á Reykjavíkurárum sínum frá 1944 til 1951 – hann fór alltaf heim á sumrin og sinnti heyskap og allskonar framkvæmdum í Yztafelli. Til aðgreiningar frá öðrum Sigurði Jónssyni – sundmanni í KR – var Siggi nefndum Þingeyingur – og festist það nafn við hann þannig að fjöldi fólks sem var honum samtíða fyrir sunnan – umgekkst hann með því nafni – – og heiðraði um leið þá tryggð sem hann sýndi heimasveitum sínum.
Siggi var hávaxinn og svipsterkur – frá barnsaldri – og stóð upp úr í fjölmenni. Þingeyingar í Reykjavík dáðu hann og fylgdu honum jafnvel á sundmót – – og heima í sveit vakti árangur hans athygli og aðdáun.
Menntaskólastúlka í Reykjavík kom auga á hann í Sundhöllinni – – og einhvern tíma eftir útkrift Kolbrúnar Bjarnadóttur með stúdentspróf frá MR vorið 1949 varð samband þeirra opinbert.
Kolla og Siggi giftu sig 7.júlí 1951 – – og fluttu vestur á Patreksfjörð. Keppnisferill Sigurðar Þingeyings sem sundmanns var þar á enda – og við ræðum það ekki meira í dag. Sjálfur talaði hann ekki mikið um sundferil sinn – – en árið 2000 var 10 mann sundhópur við æfingar í Akureyrarlaug – til undirbúnings fyrir Ólympíuleikana í Sydney – – Siggi fékk að fylgjast með æfingum einn sólardag – – verja tíma með þjálfurum og sundmönnum og borða með þeim kvöldverð hjá okkur Helgu í Löngumýri 4. Þá og þaðan eftir fengum viið ýmislegt að vita og ræða sem ekki er tíundað hér.
Í Stórutjarnaskóla og síðan Sundlaug Húsavíkur varð Siggi fastagestur í sundi – – og var lengi í sundi og heitapottinum seinni árin – – en á erilsömustu búskaparárunum var bara farið í sund með krakkana á rigningardögum – þegar ekki var hægt að heyja eða gera við girðingar og höggva skóg.
„Gott fólk; — hér er bekkur úr gríðarþungu graníti – – til minningar og til heiðurs þessu ólympíuævintýri og sundferli Sigurðar Þingeyings. Sigurður var gerður úr þéttu efni – – hann var líklega að talsverðu leyti úr grjóti ef svo mætti orða það – en hann var fyrst og fremst úr traustu efni og sýndi það með tryggð sinni við sitt gamla Héraðssamband – – við Laugaskóla og við Yztafell og sína Köldukinn – – þar sem hann lifið og starfaði frá 1958 til dauðadags.
Hann var Þingeyingur;
Við efhendingu hvíldarbekks við Sundlaug Laugaskóla 20. júlí 2024
„Benedikt Sigurðarson er tengdasonur Sigurðar Þingeyings og fyrrverandi formaður Sundsambands Íslands 2000-2006 og stjórnarmaður í SSÍ um 10 ára skeið.“
Fyrir hönd Þingeyjarsveitar þakka ég fjölskyldunni höfðinglega gjöf og HÉR má sjá myndir frá afhendingu granítbekksins.
Ragnheiður Jóna Ingimarsdóttir sveitarstjóri.
UMMÆLI